Nevü Atçılık ve Binicilik Kulübü

At, geçmiş yıllarda çiftlik hayvanları arasında daha fazla öneme sahipti. Çünkü

tarımda, ulaşımda, çekim, binek ve yük taşıma işlerinde iş hayvanı olarak kullanılmıştır.

Ayrıca at, kara ordularında gerek süvari gerekse mekkâre (yük taşıma) birliklerinde ve

topların çekim işlerinde, bugün motorlu araçların gördüğü hizmetleri görmüştür. Birçok ülke

atı, daha çok ordularında kullanmak üzere yetiştirmiştir. Ancak İkinci Dünya Savaşı’nın sona

erdiği 1945 yılından sonra hemen her ülkede ordularda at miktarı yok denecek kadar

azaltılmış ve hatta tamamen kaldırılmıştır.

Ordularda olduğu gibi tarımda da motorlu taşıtların hızla geliştirilmesi ve yayılması

ile at tarımdaki önemini kaybetmiştir. Memleketimizde tarımda çok hızlı bir makineleşmeye

karşın bazı bölgelerde halen tarımda az da olsa at gücünden yararlanılmaktadır. At; tarla

sürümünde ve diğer tarım işlerinde, özellikle küçük işletmelerde ve arazisi engebeli

bölgelerde azalarak kullanılmaktadır.

Memleketimizin dağlık veya motorlu araçların çalışamayacağı bölgelerinde at, bir

ulaşım aracı olarak kullanılmakta ve bu bölgeler için büyük bir değer taşımaktadır.

Tarihte Türk milleti diğer milletlere göre atla daha yakından meşgul olmuş, onu daha

çok sevmiş ve benimsemiştir. At, Türkler tarafından evcilleştirilmiş, ilk at yarışlarını Türkler

yapmış ve çeşitli atlı sporları Türklerde geliştirilmiştir (cirit, top ve çöğen, oğlak oyunları).

Bacaklar kuru, açıları kapalı, kas ve tendoları kuvvetli ve belirgindir. Eklemler geniş

ve sağlam bağlantılıdır. Tırnaklar geniş ve sağlamdır. Deri ince ve yumuşak, tüyler daima

kısa ve parlak, yeleler uzun ve yumuşaktır. İngiliz atında da yüzeysel damarlar ve tendolar

belirgin olarak görülür ve hissedilir. Al ve doru en çok görülen donlardır. Kır ve yağız donlar 

Haflinger atının özellikleri

Haflinger atı, 130-140 cm cidago yüksekliğinde olup vücut hatları ve bacakları

kısadır. Baş küçük, alın geniş, boyun kısa ve kalın, perçem ve yele bol ve uzun kıllardan

oluşmuştur. Cidago kısadır. Sırt ve bel kısa, geniş, kuvvetli; sağrı geniş biraz düşük, sağrı

kasları çok iyi gelişmiş bir durumdadır. Bacaklar ve bacak eklemleri kuvvetlidir. Kemikleri

kuvvetli eklemleri sağlam, ayaklar geniş ve sağlamdır. Kuyrukta kalın, bol ve uzun kıllarla

örtülüdür.

Haflinger atında don “Akkanat Al” dondur. Bu donda vücut açık kırmızı çay rengi

kıllarla örtülü; yele, kuyruk ve ayak uçları ise saman sarısı rengindedir. Bu don ırkın genel

karakteristiğidir. Ancak çok nadir olarak daha koyu renkli açık doru diyebileceğimiz

renklere kaçan donlar görülebilir.

Haflinger atı bir iş hayvanıdır. Süratli yürüyüş ve binek için elverişli değildir. Sırtta

yük taşıma, araba ve çiftlik hizmetlerinde kullanılabilir. Canlı mizaçlı olmakla beraber gayet

iyi huylu, yumuşak, her işe kolaylıkla alıştırılabilir ve kullanılabilir bir yapıya sahiptir. Bu

bakımdan hemen her işte kadınlar çocuklar dahi bu atı rahatlıkla kullanabilir. Dayanıklıdır,

az yemle vücut formunu ve gücünü devam ettirebilir. Bir dağlık bölge hayvanı olmakla

beraber çeşitli bölgelere ve iklim şartlarına rahatlıkla adapte olabilir. Hastalıklara karşı çok

dayanıklıdır. Döl verimleri yüksektir. Kısraklar kolay gebe kalır ve taylarını iyi büyütürler.

Haflinger atı, 1961 yılında Türkiye’ye ithal edilmiştir. 15 kısrak ve 4 aygırla

1963’lerde başlayan yetiştirme devlet kurumlarında süratle ilerlemiştir. İthal edilenlerden

sonra Türkiye’de doğup büyüyen kuşaklar Türkiye iklim şartlarına gayet iyi uymuşlar ve

halk tarafından da sevilmiş ve benimsenmişlerdir. Yurdumuzda saf yetiştirilmesinin yanında

yerli atlarımızla ve yarımkan Arap atlarla melezlemesi yapılmıştır. Bugüne kadar elde edilen

sonuçlar memnuniyet vericidir.

4)Midilli Atları (Poniler)

Anadolu yerli tiplerinden daha büyük bir kitle ve daha kuvvetli bir kemik yapısına

sahiptir. Cidago yüksekliği 145-150 cm’dir. Baş, büyük ve orta büyüklüktedir. Bazen

koçbaşı gösteren örneklere rastlanır. Profil genellikle alında düz, burun üstünde eğridir.

Boyun uzun, dar ve incedir. Cidago kısa ve siliktir. Sırt ve bel uzundur. Bel çukurluğu

görülür. Kısa ve düşük sağrı görülür. Bu sağrı teşekkülü bedene heterojen bir karakter verir.

Bacak kemikleri ve iskelet yapısı kuvvetli olmakla beraber incikler çoğunlukla uzuncadır.

Yürüyüşler süratsiz ve adımlar kısadır. Bununla beraber yurt içinde en kuvvetli ve büyük

sayılan bir at durumunu sürdürmüştür. Tarım ve koşum işlerinde diğer atlardan daha elverişli

olmuştur.

Sadece Samsun ve Çarşamba yöresinde “Canik atı” adı verilen bir tip mevcuttur.

Canik atı, diğer yerli ırklarından asabi mizaçları, çok çevik hareket kabiliyetleri ve rahvan

yürüyüşleri ile ayrılır.

Canik atlarında baş orta büyüklükte ve etlidir. Alın geniş, profil düz, boyun düz ve

kısadır. Sağrıları meyilli, bacakları kuvvetli ve duruşları düzgündür. Bilekler dikçe, tırnaklar

çok sağlam ve incik çevresi 17-18 cm’dir. Bu atlarda alın geniş ve tırnaklar sağlamdır.

Yürüyüşleri rahvan, çevik ve kuvvetlidir. Bu atlar her donda olmakla beraber en fazla doru

donludur. Yükseklikleri 140-145 cm civarındadır. Bu atların vücudu oldukça muntazamdır.

Renkleri genellikle dorunun çeşitli tonlarıdır. İçlerinde doğuştan rahvan yürüyenleri vardır.

 

Arap, Anadolu, Doğu Anadolu ve Hınıs atının karışmasından meydana gelmiştir. Çok

güzel, dayanıklı, kuvvetli, hızlı ve çok uysal bir attır. Baş ufak, gözler orta büyüklükte, kulak

araları ve cephe geniş, kulaklar hareketli, gözler parlak ve hareketli, baş profili genellikle

düzdür fakat az miktarda da olsa çukur ve bombeliye rastlanır.

Boyun orta uzunlukta ve kuvvetli, cidago az belirli, bel kısa, sağrı yuvarlak, tırnakları

kuvvetlidir. Bu atlar kuyruklarını ve başlarını yüksekte tutar. Bu görünümleri Arap atını

aratmayacak güzelliktedir. Ancak Arap atından daha kısa, tıknaz, kemikli, sağrı ve omuzları

daha gelişmiş ve kuvvetlidir. Manevra kabiliyetleri yüksek ve ilk hızları çok iyidir. Bu

nedenle cirit oyunlarında da en başarılı atlardır. Bu tür Osmanlı savaş atının torunlarıdır.

Cirit oyunu da Osmanlılar zamanında savaş olmadığı zamanlarda savaş provası olarak

ve idman için yapılırdı. Cirit oyunu karşılıklı iki takım hâlinde oynanır, her takımda 2 ila 15

süvari bulunur ve oyunun kurallarına göre bir metre uzunluğundaki meşe veya gürgen gibi

ağaçlardan yapılmış değnekleri bir birine mızrak gibi atarlar ve isabet ettirdikleri durumda

puan alırlar. Oyun sonunda hangi takımın puanı çok ise o takım kazanır. Cirit atlarında

önemli özelliklerinden biri de cesarettir. Cirit atının binici ile beraber karşı takımın atlarının

üzerine korkmadan gitmesi gerekir. 

Eklemleri kalın ve güçlü, bilekleri kısa, sağrı normal, bel kısa, boyun kalın ve kısadır.

Göğüs çok derin ve geniştir. Dolayısı ile bu atlarda büyük ciğer ve yürek vardır. Kolay kolay

yorulmaz, ölesiye çalıştırıldıktan sonra iki saat dinlenme ile ayağa kalkarlar. Cidago 135-138

cm civarındadır. Kuyruk ve yele normal olup bazı numunelerde güttür. Normal olarak baş

tutuşu dik ve gururlu, kuyruk tutuşu yüksektir ve kuyruk sokumu çok kalındır.

Baş etli ve güzel, alın geniş, kulaklar dik ve ufak veya normaldir, donları her dondan

olup en çok doru don vardır. Hınıs atı çok dayanıklı ve cesur olup aynı zamanda çok çevik

ve hızlı bir attır. Çok güzel araba çeker ve rahvan yürür.